เรื่องราวของสามก๊กเริ่มขึ้นราว ค.ศ. 184 - 280 ในยุคของราชวงศ์ฮั่น ในรัชสมัยของพระเจ้าเลนเต้ ครองราชย์มิได้ตามอยู่โบราณราชประเพณี ทำให้ราชการแผ่นดินที่มีมาได้แปรผันไป เกิดการก่อขบถ ปล้นสะดมทั่วทุกหัวระแห่ง เตียวก๊ก เตียวโป้ เตียวเหลียง ปลุกระดมไพร่พลก่อขบถโจรโพกผ้าเหลือง สุดที่ทหารแผ่นดินจะต้านทานไหว จึงติดประกาศทุกหัวมุมเมือง รับอาสาสมัครผู้กล้าจับโจรให้จงได้

ที่เมืองตุ้นก้วนในปีนั้น เล่าปี่ , กวนอู และ เตียวหุย ได้มาพบกัน และพบว่าอุดมการณ์แทบทุกอย่างตรงกัน ทั้งสามจึงสาบานเป็นพี่น้องกันในสวนท้อแห่งหนึ่ง โดย เล่าปี่เป็นพี่ใหญ่ กวนอูเป็นคนรอง และเตียวหุยเป็นน้องเล็ก ทั้งสามได้รวบรวมกองทหารจำนวนนึงปราบโจรโพกผ้าเหลือง และได้รับความดีความชอบมากมาย

ในราชสำนัก มีการชิงอำนาจระหว่าง แม่ทัพโฮจิ๋น กับ ขันทีทั้งสิบ ทำให้ราชการแผ่นดินฟั่นเฟือนไป แต่สุดท้ายการต่อสู้แย่งชิง อำนาจทั้งหมดกลับตกไปอยุ่ในมือของ ตั๋งโต๊ะ ซึ่งมี ลิโป้ เป็นแม่ทัพคู่ใจ ต่อมาตั๋งโต๊ะทำการหยาบช้า อาณาประชาราษฎร์เดือดร้อนทุกหัวระแหง แผ่นดินเดือดร้อนไปทุกหย่อมหญ้า จึงมีการรวมตัวของหัวเมืองต่างๆ รวมแล้ว 18 เมืองมาร่วมและฝึกฝนกลยุทธวิธีต่างๆ โดยมีโจโฉและอ้วนเสี้ยวเป็นแกนนำ และสามพี่น้องแห่งสวนท้อ ก็มาร่วมรบ ในฐานะของทหารเมืองปักเพ้ง ซึ่งมีกองซุนจ้านนำทัพ ขึ้นมาต่อต้านตั๊งโต๊ะ ตั๊งโต๊ะจึงได้ทำการย้ายเมืองหลวงหนีจากลกเอี้ยงไปเป็นเมืองเตียงอัน แต่เนื่องจากความไม่สามัคคีของ กองทัพพันธมิตร 18 หัวเมือง จึงไม่สามารถปราบตั๊งโต๊ะได้สำเร็จ

อย่างไรก็ตาม ตั๋งโต๊ะและ ขุนศึกผู้เก่งกาจอย่างลิโป้ ก็ต้องพ่ายแพ้แก่กลอุบายสาวงาม โดยแผนการของอ้องอุ้น กับ เตียวเสี้ยนสาวงาม ทำให้ตั๋งโต๊ะและลิโป้แตกคอกันเอง สุดท้ายลิโป้ก็ลงมือฆ่าตั๋งโต๊ะด้วยตัวเอง ทำให้เกิดเหตุการณ์วุ่นวายในราชสำนักและ โจโฉได้เข้ามาคลี่คลายสถานการณ์และครองอำนาจในเมืองหลวงอย่างเด็ดขาด ส่งผลให้บ้านเมืองระส่ำระส่าย การต่อสู้แย่งชิงอำนาจ ทวีความรุนแรงเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ หัวเมืองน้อยใหญ่ตั้งตัวเป็นใหญ่ และทำสงครามแย่งชิงดินแดนกัน จนสุดท้ายเหลือรอดอยู่เพียง 3 ก๊กใหญ่ โดยในแต่ละก๊ก ก็สถาปนาตัวเองขึ้นเป็นฮ่องเต้ ทำให้ประเทศจีนในขณะนั้นได้แบ่งแยกออกเป็น 3 ส่วน

จ๊กก๊ก ธาตุลม เล่าปี่เป็นฮ่องเต้ ด้วยการช่วยเหลือของ ขงเบ้ง กุนซือผู้ปราดเปรื่องที่สุดใน สามก๊ก อีกทั้งยังมี 5 ทหารเสือของจ๊กก๊ก ประกอบด้วย กวนอู เตียวหุย จูล่ง ฮองตง และ ม้าเฉียว

วุยก๊ก ธาตุไฟ ฮ่องเต้คือ โจผี ลูกชายที่สืบทอดอำนาจมาจาก โจโฉ ซึ่งวุยก๊กเป็นก๊กที่ใหญ่ที่สุดและมีกำลังพลมากที่สุด ประกอบด้วย กุนซือและ แม่ทัพที่เก่งกาจมากมาย

ง่อก๊ก ธาตุน้ำ ฮ่องเต้คือ ซุนกวน สืบทอดอำนาจมาจาก ซุนเซ็ก และซุนเกี๋ยนผู้เป็นบิดา จุดเด่นของง่อก๊กคือ มีความเชี่ยวชาญในการรบทางน้ำ เพราะแคว้นกังตั๋งมีแม่น้ำขนาดใหญ่เป็นขวางกั้นเป็นกำแพงป้องกันชั้นยอด เป็นที่มาของ สงครามครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดของ 3 ก๊ก สงครามผาแดง หรือ “ยุทธนาวีเซ็กเพ๊ก” และเป็นที่มาของ ชื่อตอน โจโฉแตกทัพเรือ นั้นเอง นอกจากนี้ ง่อก๊ก ยังขึ้นชื่อเรื่อง 2 สาวงาม ไต้เกี้ยว และ เสี่ยวเกี้ยว